ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Λήδα Παπαστεφανάκη, ιστορικός, Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Στον Πειραιά, στην περιοχή Λεύκα, επί της οδού Ρετσίνα 44, βρίσκεται το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας των Αδελφών Ρετσίνα, τελευταίο υλικό κατάλοιπο μιας άλλοτε κραταιάς βιομηχανίας. Το εργοστάσιο κινδυνεύει να κατεδαφιστεί, καθώς ο σημερινός ιδιοκτήτης, η Εθνική Τράπεζα, ζητά να αξιοποιήσει το μεγάλο οικόπεδο οικοδομώντας ένα ακόμη εμπορικό κέντρο.

Δάφνη Μαυρογεώργου, βιολόγος – MSc Περιβαλλοντική Διαχείριση & Αλλαγή Στο άρθρο παρουσιάζονται κοινοτικές οδηγίες για τη ρύπανση από τη βιομηχανία, τη διαχείριση αποβλήτων καθώς επίσης η οδηγία για την περιβαλλοντική ευθύνη για την πρόληψη και την αποκατάσταση των ζημιών στο περιβάλλον, ένα πολύ σημαντικό νομοθέτημα της ΕΕ.

Ανδρομάχη–Άννα Δαλγίτση, αρχιτέκτονας Από τη Βιομηχανική Επανάσταση και μετά πολλά από τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα είναι παλιά βιομηχανικά κτήρια. Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα μνημεία του βιομηχανικού πολιτισμού. Η επανάχρησή τους, η ένταξη δηλαδή μιας νέας χρήσης, αποτελεί τα τελευταία χρόνια κύριο μέλημα των προηγμένων κοινωνιών τόσο σε εθνικό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ελένη Κυριακίδου, αρχιτέκτων μηχανικός - Αγγελική Λαλαούνη, αρχιτέκτων μηχανικός Η σύγχρονη Ελευσίνα φέρει έντονα τα σημάδια της αποβιομηχάνισης. Τα βιομηχανικά συγκροτήματα του Ελαιουργείου και Βότρυς αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα του φαινομένου αυτού. Επιδίωξη της πρότασής που παρουσιάζεται στο κείμενο είναι η αναβίωσή τους μέσα από ένα σύγχρονο αρχιτεκτονικό διάλογο και η συνολική ανάπλαση της Ελευσίνας, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης πολιτιστικής αναγέννησης.

Όλγα Δακουρά – Βογιατζόγλου, αρχαιολόγος Α’ ΕΠΚΑ, αναπληρωματικό μέλος ΔΣ TICCIH Η βιομηχανική δραστηριότητα από τη Νέα Ιωνία εξακτινώθηκε στους γύρω προσφυγικούς συνοικισμούς, της Ν. Φιλαδέλφειας, της Ν. Χαλκηδόνας και του Ν. Ηρακλείου, με αποτέλεσμα την ανάδειξη της ευρύτερης περιοχής σε κέντρο κλωστοϋφαντουργίας της Ελλάδας. Πολλά εργοστάσια κτίστηκαν και σε αυτές τις περιοχές εκ των οποίων ελάχιστα σήμερα σώζονται. Η Μπριτάννια και η Βαμβακουργία είναι τα τελευταία δείγματα στη Νέα Φιλαδέλφεια.

Δημήτρης Ζυγομαλάς, αρχιτέκτονας, διπλωματούχος συντήρησης ιστορικών κτηρίων και συνόλων Από το 1983 μέχρι σήμερα, το Υπουργείο Πολιτισμού έχει χαρακτηρίσει ένα σημαντικό αριθμό βιομηχανικών συγκροτημάτων της Μακεδονίας και της Θράκης ως «μνημείων». Το ιστορικό αυτής της δραστηριότητας προσφέρεται για μια διδακτική επισκόπηση, με προέκταση ορισμένες βασικές διαπιστώσεις σχετικά με τον τρόπο ανταπόκρισης της Διοίκησης στο πρωταρχικό αυτό προαπαιτούμενο για τη διάσωση της βιομηχανικής κληρονομιάς.

Κώστας Αδαμάκης, Δρ. αρχιτέκτονας, επ. καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, πρόεδρος Ελληνικού TICCIH Στο Βόλο, από τη δεκαετία του 1980, οι τοπικοί φορείς με συνεχείς δράσεις διέσωσαν και αξιοποίησαν με νέες χρήσεις ένα μεγάλο κομμάτι της βιομηχανικής ιστορίας της πόλης. 25 βιομηχανικά μνημεία αποκαταστάθηκαν και αποτελούν πλέον τμήμα της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής της πόλης. Σχολεία, πανεπιστημιακά κτήρια, πολιτιστικά κέντρα, χώροι πολλαπλών χρήσεων, γραφεία εξυπηρετούν με τη δυναμική τους παρουσία τον παραμελημένο αστικό ιστό.

Κωνσταντίνος Χατζηφραγκιός-Μακρυδάκης, τοπογράφος μηχανικός Η ταινία Σιωπηλές Μηχανές του φιλόσοφου-κινηματογραφιστή Θανάση Ρεντζή είναι ένας στοχασμός πάνω στο χρόνο, που αφορά στη μνήμη των βιομηχανικών τόπων, ως αντικειμένου της ιστορίας για το οποίο η γνώση επέρχεται ως σωτηρία. Πρόκειται για μια ταινία τεκμηρίωσης με στοιχεία μυθοπλασίας, ένα είδος περιπλάνησης και προσέγγισης της αίσθησης του «συγκεκριμένου» της βιομηχανικής κληρονομιάς.

Γιάννης Τσιπουρίδης, Δρ., πρόεδρος Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας προστατεύουν συνολικά τον πλανήτη και άρα όλο το οικοσύστημα, ακόμη και αυτό το οποίο κατηγορούνται ότι επιβαρύνουν. Σε αντίθεση, τα εργοστάσια που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα ρυπαίνουν τοπικά αλλά και όλο τον πλανήτη, αφού παράγουν αέρια του θερμοκηπίου, που οδηγούν στις κλιματικές αλλαγές.

Σοφία Γιαννάκη, βιολόγος, MSc μηχανικός περιβάλλοντος-χωροταξίας Οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν τον Ασωπό ως θεό. Σήμερα, ο Ασωπός ποταμός μεταφέρει βιομηχανικά απόβλητα. Από το Προεδρικό Διάταγμα του 1969 που τον χαρακτηρίζει «αποδέκτη επεξεργασμένων βιομηχανικών λυμάτων» μέχρι το προαναγγελθέν Προεδρικό Διάταγμα που αίρει αυτό τον χαρακτηρισμό, ο δρόμος είναι μακρύς και… δύσοσμος.