ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Φιλιώ Ηλιοπούλου,αρχιτέκτονας, αρχιτέκτονας τοπίου Το άρθρο εξετάζει τη συγκρότηση του τοπίου στην ελληνιστική περίοδο και διερευνά τις πιθανότητες της ύπαρξης συνθετικών αρχών –διατυπωμένων ή μη- οι οποίες κατηύθυναν τη δράση αυτή. Η θεωρία στηρίζεται στα μεθοδολογικά εργαλεία της διδακτορικής διατριβής του Κωνσταντίνου Δοξιάδη κι εξετάζεται στην καλύτερα σωζόμενη πόλη της ελληνιστικής περιόδου στον ελλαδικό χώρο- την αρχαία Μεσσήνη.

Κατερίνα Γκόλτσιου, Δρ. γεωγραφίας, αρχιτέκτονας τοπίου, γεωπόνος - Αντώνης Κρασάς, αρχιτέκτονας,πολεοδόμος - Σταύρος Γανωτής, αρχιτέκτονας, φυσικός, ενεργειακός επιθεωρητής Το Τατόι αποτελεί ένα ιδιαίτερο πολιτισμικό τοπίο λόγω της ιστορικής του ταυτότητας, του φυσικού πλούτου και των μνημείων του. Στο άρθρο παρουσιάζονται το πολιτισμικό τοπίο του Τατοΐου μέσω της ανάλυσης των τοπιακών ενοτήτων του, οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει λόγω της εγκατάλειψης και της μη αξιοποίησης του χώρου καθώς και μία βιώσιμη πρόταση, που διαρθρώνεται σε πέντε άξονες δραστηριοτήτων.

Μαρία Ξεπαπαδάκου, αρχαιολόγος Η σχέση του ανθρώπου με τον φυσικό τόπο διαμονής του, πραγματοποιείται τόσο με συνειδητό, όσο και με ασυνείδητο τρόπο. Όταν όμως ο τόπος χάνει τα αυθεντικά του χαρακτηριστικά, η σχέση αυτή αλλοιώνεται. Οι αρχαιολογικοί χώροι, φορείς στοιχείων τοπίου, αποτελούν μια ευκαιρία των κατοίκων του αστικού χώρου να επαναπροσδιορίσουν τους δεσμούς τους με την φυσιογνωμία της πόλης μέσα στον χώρο και τον χρόνο.

Γιώργος Σπέης, ηλεκτρολόγος μηχανολόγος Το πολιτιστικό τοπίο είναι μια καινούργια αντιμετώπιση του χώρου και του χρόνου σ’ έναν τόπο συνολικά. Σίγουρα όμως το τοπίο είναι μια έννοια που ορίζεται με γνώμονα τον πολιτισμό του ανθρώπου και πως αυτός διαφοροποιείται από τόπο σε τόπο και σε διαφορετική χρονική στιγμή.

Γιώργος Βαβουρανάκης, λέκτορας «Προϊστορικού Αιγαίου – Θεωρητικής Αρχαιολογίας», Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Tο τοπίο δεν μπορεί να καθίσταται αντικείμενο έρευνας ή προστασίας. Αποτελεί τη συναίσθηση της σχεσιακής μας συγκρότησης μέσα από την αλληλοδιαπερατότητά μας με τα στοιχεία του περιβάλλοντός μας, φυσικά και ανθρωπογενή. Τα μνημεία αποτελούν χρονικές πτυχώσεις του τοπίου που επαναπροσδιορίζουν τη θέση σε αυτό και τη σχέση μας μαζί του.

Κώστας Κασσιός, ομότιμος καθηγητής Ε.Μ.Π., αρχιτέκτονας τοπίου-δασολόγος Οι ενεργειακές παρεμβάσεις συνιστούν ειδικές τομεακές δράσεις που εντάσσονται στο πλέγμα της αποκαλούμενης ανάπτυξης. Πεδίο εκτόνωσης των ποικίλων αναπτυξιακών παρεμβάσεων και των αντίστοιχων ενεργειακών είναι το φυσικό περιβάλλον και ειδικότερα το τμήμα που υφίσταται την μεγαλύτερη καταπόνηση είναι το τοπίο.

Χρυσαφίνα Γέροντα, αρχιτέκτονας Το τοπίο αποτελεί μια πολυδιάστατη έννοια που χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη ποικιλία προσεγγίσεων και νοημάτων. Ο ορισμόςτης ευρωπαϊκής σύμβασης για το τοπίο δίνει την αρμόζουσα έμφαση στην αϋλη διάσταση του τοπίου που αφορά τις αξίες και τα νοήματα που προσδίδονται σε αυτό από τους ανθρώπους. Στην ελληνική πραγματικότητα η απουσία μιας διακριτής πολιτικής για το τοπίο αλλά και η μη αναγνώριση του τοπίου εκ μέρους των πολιτών ως δημόσιου αγαθού δυσχεραίνει την αξιολόγηση, τη διαχείριση, το σχεδιασμό και τη μέλλοντικη εξέλιξη του ελληνικού τοπίου.

Ζωή Χατζηγιαννάκη, φωτογράφος Η εργασία επιχειρεί μια έρευνα των πολύπλοκων τρόπων παραγωγής του χώρου στη Σαντορίνη. Στόχος αυτής της έρευνας είναι να προβάλει μία αντίληψη του χώρου σε συνάρτηση με τον χρόνο, ως σύνολο αλληλεπιδράσεων. Η αναίρεση της στατικότητας και της αποσπασματικότητας, ίσως καταφέρει να αποτρέψει κατηγοριοποιήσεις ενός τόπου, που γίνονται πολύ συχνά η αιτία προβλημάτων της εξέλιξής του.

Δρ Ανδρομάχη Οικονόμου, κύρια ερευνήτρια, Κέντρο Λαογραφίας Ακαδημίας Αθηνών Σκοπός του παρόντος σύντομου άρθρου είναι να επισημάνει την σημασία της μελέτης και ερμηνείας των μηχανισμών παραγωγής, αναπαραγωγής και πρόσληψης του τοπίου από την πλευρά της εθνολογίας/ανθρωπολογίας ως αναγκαία προϋπόθεση για την παρέμβαση και την διαχείρισή του. Ως ενδεικτικό παράδειγμα χρησιμοποιείται το διεθνώς αναγνωρίσιμο αιγαιοπελαγίτικο, κυκλαδικό τοπίο.