Στη Ρόδο, 25 μόλις χιλιόμετρα από την πόλη του νησιού, βρίσκεται ένας ιδιαίτερος και αρκετά σπάνιος βιότοπος, η Κοιλάδα των Πεταλούδων. Αποτελεί ένα μοναδικό οικοσύστημα και ένα εξαιρετικά όμορφο τοπίο με μονοπάτια, πλούσια βλάστηση, ξύλινες γέφυρες, μικρούς καταρράκτες, λίμνες και χιλιάδες πολύχρωμες πεταλούδες. Η έκτασή της φθάνει τα 600 στρέμματα, εκτείνεται κατά μήκος του χειμάρρου Πελεκάνος και αποτελεί ένα δημοφιλές αξιοθέατο για το νησί. Ανήκει στο δίκτυο Natura 2000 και ξεχωρίζει για τη μοναδική χλωρίδα και πανίδα της.
Κατά τη διάκρεια των θερινών κυρίως μηνών και συγκεκριμένα από τα μέσα Ιουνίου έως και τα τέλη Σεπτεμβρίου, φιλοξενούνται στην κοιλάδα χιλιάδες πεταλούδες, οι οποίες ανήκουν στο σπάνιο είδος Panaxia Quadripunctaria και οι οποίες συναντώνται στη Ρόδο και σε ελάχιστα άλλα μέρη του κόσμου. Οι τελευταίες, εξαιτίας του μικροκλίματος της περιοχής, αλλά και λόγω της παρουσίας της ζητιάς και των ουσιών που αυτή εκκρίνει, συγκεντρώνονται, κοιμούνται και ξεκουράζονται στα φυλλώματα, στους κορμούς των δέντρων και στα βράχια, όπου αναζητούν δροσιά, υγρασία και τροφή.
Ιστορική αναδρομή
Η κοιλάδα των Πεταλούδων κατά τη διάρκεια των χρόνων της Τουρκοκρατίας, λόγω της πυκνής βλάστησής της, παρέμενε απροσπέλαστη. Τα επόμενα χρόνια και κυρίως κατά τη διάρκεια της Ιταλοκρατίας, έγιναν σημαντικές επεμβάσεις για τον καθαρισμό, την αξιοποίηση και την εκμετάλλευση του χώρου. Μεταπολεμικά, την προστασία της περιοχής ανέλαβε η Δημόσια Επιχείρηση Δωδεκανήσου, αργότερα ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού και στη συνέχεια ο Δήμος Ρόδου. Από το 1991 η περιοχή ανήκε στην κοινότητα του Θεολόγου, ενός μικρού χωρού στο δυτικό τμήμα του νησιού, αλλά μετέπειτα με το νόμο του Καποδίστρια περιήλθε στο Δήμο Πεταλούδων στον οποίο και ανήκει μέχρι σήμερα.
Σήμερα
Ο τόπος αυτός αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς τουρίστες αλλά και ντόπιο πληθυσμό, καθώς υπολογίζεται οτι πάνω από 700.000 άτομα επισκέπτονται την κοιλάδα κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, με σκοπό να θαυμάσουν το μαγευτικό αυτό τοπίο και να περιπλανηθούν στο ιδιαίτερο αυτό φυσικό περιβάλλον. Τα περισσότερα είδη πεταλούδων που φιλοξενούνται στην κοιλάδα αυτή είναι νυχτόβια, γι’ αυτό και κατά τη διάρκεια της ημέρας ξεκουράζονται και παραμένουν ακίνητες σε ένα σημείο, δημιουργώντας και σχηματίζοντας πολύχρωμα παζλ σε κορμούς δέντρων και φυλλώματα φυτών.
Δυστυχώς δεν είναι λίγοι εκείνοι όμως, οι οποίοι προσπαθώντας να τις κάνουν να πετάξουν για να δουν τα χρώματα των φτερών τους και για να τις θαυμάσουν, τις ενοχλούν, με αποτέλεσμα πολλές από αυτές να τρομάζουν και προσπαθώντας να ξεφύγουν, χτυπούν σε δέντρα ή βράχια και πεθαίνουν. Αναμφίβολα, ο μεγάλος αριθμός επισκεπτών έχει δυσάρεστες συνέπειες στον πληθυσμό των πεταλούδων, με αποτέλεσμα ο αριθμός των τελευταίων να μειώνεται δραματικά τα τελευταία χρόνια.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τον καθηγητή του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου Νίκο Μάργαρη, οι διαταραγμένες υγρασιακές συνθήκες πλέον του περιβάλλοντος, η μεγάλη παρουσία κατσικιών, οι κατολισθήσεις, τα γερασμένα δέντρα και οι υποβαθμισμένες γενικότερα συνθήκες που επικρατούν, επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση και δημιουργούν ακατάλληλες συνθήκες για την επιβίωση των πεταλούδων στην περιοχή.
Η διαφύλαξη του οικοσυστήματος αυτού αποτελεί επιτακτική ανάγκη και ευθύνη όλων μας. Ο Δήμος Πεταλούδων σε συνεργασία με επιστημονικές ομάδες από τα Πανεπιστήμια Αθήνας και Πατρών προσπαθεί να διαφυλάξει και να προστατέψει τον τόπο αυτό, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην εξοικονόμηση και ανακύκλωση του νερού, στη χάραξη ζωνών πυροπροστασίας, στην ανάδειξη των μονοπατιών, αλλά και στη φύλαξη και τις δεντροφυτεύσεις, στην καθαριότητα και στη γενικότερη ανάδειξη του χώρου.
Τέλος, στην Κοιλάδα των Πεταλούδων, κανείς μπορεί να επισκεφθεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και το μοναστήρι της Παναγίας της Καλόπετρας.
mikamichalaki@hotmail.com
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
