Το ζήτημα της διαχείρισης των υδατικών πόρων είναι εξαιρετικά επίκαιρο και άμεσα συνδεδεμένο με το μείζον θέμα των κλιματικών αλλαγών σε παγκόσμια κλίμακα. Το νερό θα αποτελέσει ρυθμιστικό παράγοντα για την οικονομία, την κοινωνία και την πολιτική, γι’ αυτό και η διαχείρισή του αποκτά παγκόσμια χαρακτηριστικά. Δεν είναι τυχαίο ότι τα Ηνωμένα Έθνη έχουν αναγορεύσει το νερό σε κεντρικό στοιχείο παρέμβασης, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η πρώτη μεγάλη ένωση κρατών που έχει συμφωνήσει σε κεντρικό πολιτικό πλαίσιο για το νερό.
Το θέμα των υδάτινων πόρων είναι εξαιρετικά επίκαιρο θέμα για την Ελλάδα ιδιαίτερα μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού. Τα προβλήματα στα εδάφη και τους υδροφόρους ορίζοντες, οι μεγάλες ποσότητες νερού που χάνονται στη θάλασσα και άλλα μεγάλα αντίστοιχα προβλήματα, φέρνουν το νερό στο κέντρο των εξελίξεων στην Ελλάδα και διεθνώς.
Το πρόβλημα των υδάτινων πόρων ξεκινά από την κατ΄αρχήν διαπίστωση για την έλλειψή τους. Τα προβλήματα αυτά εντοπίζονται κυρίως:
• Στην ανισοκατανομή των υδάτινων πόρων σε επίπεδο πλανήτη, ηπείρου, χώρας, ακόμα και σε επίπεδο μικρών περιφερειών και
• Στην κατασπατάληση του νερού, κυρίως στις προηγμένες χώρες, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως, με συγκεκριμένες πολιτικές πρωτοβουλίες.
Υπάρχουν τρεις μεγάλες κατηγορίες θεμάτων, τρεις μεγάλες κατηγορίες πολιτικών πρωτοβουλιών, που αφορούν την αντιμετώπιση της έλλειψης νερού:
1. Ενημέρωση του κοινού. Δημιουργία μιας νέας συνείδησης του πολίτη σε σχέση με την κατασπατάληση νερού, που ξεκινά από το σχολείο και φτάνει μέχρι την καθημερινή διαπαιδαγώγηση από τα ΜΜΕ. Οι συλλογικοί φορείς καλούνται να παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο – όπως συμβαίνει και με την περίπτωση της ενέργειας.
2. Η τιμολόγηση του νερού. Η ουσιαστική διαχείριση της πρόσβασης στο νερό, όχι μόνο ως προϋπόθεση επιβίωσης (που είναι θεμελιώδες δικαίωμα των πολιτών σε ολόκληρο τον πλανήτη), αλλά συνολικά. Η τιμολόγηση του νερού, άρα η συνολική διαχείρισή του ως πολύ σημαντικού οικονομικού αγαθού, δεν μπορεί να έχει τις ίδιες διαστάσεις όσον αφορά στο νερό που πίνουμε για επιβίωση και στο νερό με το οποίο κάνουμε μπάνιο σε μια πισίνα ή πλένουμε το αυτοκίνητό μας.
3. Το θεσμικό πλαίσιο.
-Απαιτείται πολιτική βούληση για την ουσιαστική υλοποίηση του Νόμου 3199 του 2003. H Κοινοτική Οδηγία 2000/60/ΕΚ με την οποία θεσπίζεται το πλαίσιο κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων, που ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο, αποτελεί «θεσμικό πλούτο», ο οποίος παραμένει εντελώς αναξιοποίητος.
-Κοινή Αγροτική Πολιτική: δεν μπορεί να υπάρχει, αν δεν προηγηθεί ανάλυση των επιπτώσεων των καλλιεργειών πάνω στους υδροφόρους ορίζοντες.
Στη συζήτηση για τους υδάτινους πόρους που πρέπει να πάρει σοβαρή εθνική διάσταση, την οποία πρέπει να τροφοδοτήσουν επιστήμονες, μηχανικοί αλλά και ενεργοί πολίτες το ΠΑΣΟΚ στο πρόγραμμά του περιλαμβάνει τρία κυρίαρχα στοιχεία:
i. Δημιουργία Υπουργείου Περιβάλλοντος, το οποίο θα έχει την κεντρική ευθύνη και για τη διαχείριση των υδάτων.
ii. Έγκριση τριετούς εθνικής στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης, η οποία κάθε χρόνο θα παρουσιάζεται στη Βουλή με ετήσιους στόχους και απολογισμό για τις μεγάλες ενότητες. Οι υδάτινοι πόροι θα είναι σημαντικό κεφάλαιο αυτής της στρατηγικής.
iii. Η πρώτη προτεραιότητα των μεγάλων έργων στην επόμενη προγραμματική περίοδο πρέπει να είναι η διαχείριση των υδρολογικών λεκανών. Αποτελεί δέσμευση, γιατί έχει μεγαλύτερη σημασία από δρόμους και γέφυρες, καθώς απ’ αυτό θα εξαρτηθούν σειρά αναπτυξιακών θεμάτων.
Όλες οι παραπάνω πολιτικές πρωτοβουλίες μπορούν και πρέπει να συνδυαστούν με τις προηγμένες τεχνολογίες των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής. Η αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας (τηλε-μετρήσεις, τηλε-έλεγχος, τηλε-αρδεύσεις) θα αλλάξει τη λογική της αντιμετώπισης των θεμάτων διαχείρισης των υδατικών πόρων, θα συμβάλλει στη μεγάλη εξοικονόμηση νερού, στη μείωση του κόστους και θα συμβάλλει σε μια συνολικά καλύτερη διαχείριση.
