Η περιοχή
Στη Νέα Μάκρη και στα Β.Α. σύνορά της με το Δήμο Μαραθώνα, υπάρχει ο υγρότοπος της Μπρέξιζας (ή Βάλτος) γνωστός και ως το Μικρό Έλος. Η γεωμορφολογική εξέλιξη της περιοχής είναι όμοια μ’ εκείνη του Σχινιά, αφού τα δύο αυτά έλη αποτελούσαν τα άκρα μιας αρχαίας λιμνοθάλασσας. Τα αποξηραντικά έργα του 1930 εφαρμόστηκαν κι εδώ. Έχουν βρεθεί ίχνη προϊστορικής κατοίκησης και τάφοι της γεωμετρικής εποχής και της κλασικής περιόδου με κτερίσματα. Πολλοί μελετητές θεωρούν ότι σε αυτή την περιοχή στρατοπέδευσαν οι Αθηναίοι πριν από την μάχη του Μαραθώνα το 490 π.Χ. Ο αρχαιολογικός χώρος της Μπρέξιζας είναι ιδιαίτερα σημαντικός, γιατί περιλαμβάνει το μοναδικό στην Αττική Ιερό των Αιγυπτίων Θεών, πολυτελές Βαλανείο κι εγκαταστάσεις ιχθυοτροφείου, όλα μάλλον έργα του Ηρώδη του Αττικού (2ος μ.Χ. αι.). Τα κινητά ευρήματα (υπερμεγέθη αιγυπτιάζοντα αγάλματα, σπάνιοι λατρευτικοί λύχνοι κ.λπ.) είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά και πολλά από αυτά εκθέτονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Μαραθώνα, ενώ ένα από τα ανδρικά αγάλματα μάς υποδέχεται στη νέα αίθουσα της Αιγυπτιακής Συλλογής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Στην αρχική θέση των αγαλμάτων έχουν τοποθετηθεί πιστά αντίγραφά τους. Το ΥΠ.ΠΟ. έχει απαλλοτριώσει το τμήμα που περιέχει το Ιερό και το Βαλανείο κι έχει ορίσει Α’ & Β’ Ζώνες Προστασίας για μία έκταση περίπου 300 στρ., η οποία περιλαμβάνει και το δημόσιο κτήμα της πρώην Αμερικανικής Βάσης Νέας Μάκρης.

Τα προβλήματα
Για τα ζητήματα προστασίας και ανάδειξης των ευρημάτων μεριμνά βέβαια η Αρχαιολογική Υπηρεσία κι έχει ήδη αποφασιστεί η χρηματοδότησή τους. Εμείς ως πολίτες είχαμε ν’αντιμετωπίσουμε την καταστροφή που προκαλούν στον περιβάλλοντα χώρο οι σύγχρονοι «βάρβαροι»: Λειτουργία ΧΑΔΑ (χωματερής) στερεών αποβλήτων και μπαζώματα από τον Δήμο Νέας Μάκρης κι έως το 2004 καύση αυτών, εντός των Ζωνών Προστασίας. Όλ’ αυτά μπροστά στις κατοικίες μας και δίπλα στο Αθλητικό και Πολιτιστικό Πάρκο Νέας Μάκρης (Α&Π.Π.). Ταυτόχρονα στο υδατόρεμα που διατρέχει τα βόρεια όρια του αρχαιολογικού χώρου, ρίχνουν μπάζα, πλαστικά κ.λπ. καταστρέφοντας την κοίτη του κι εξαφανίζοντας τον καλαμιώνα. Το «έργο» επιμελείται επιχείρηση χωματουργικών, εταίρος της οποίας είναι δημοτικός σύμβουλος.

Η δράση μας
Με την τοπική περιβαλλοντική εταιρία ΤΕΤΡΑΠΟΛΙΣ κι ενεργό σύμμαχο τη WWF ξεκινήσαμε με καταγγελίες προς τους αρμόδιους φορείς, τους βουλευτές, τον Τύπο και την τηλεόραση. Συνεργαστήκαμε με την Ελληνική Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία και το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων. Το Σωματείο των Φίλων του Αρχαιολογικού Μουσείου Μαραθώνα ξεκίνησε νέο κύκλο δραστηριοποίησης των δημόσιων φορέων και στα πλαίσια της ευρύτερης ενημέρωσης οργάνωσε μία ημερίδα για την Μπρέξιζα με τις αρχαιολόγους της περιοχής.

Μέχρι στιγμής έχουμε καταφέρει να κλείσει η χωματερή με προοπτική να φύγουν τα στερεά απόβλητα. Ενεργοποιήσαμε ένα Δίκτυο Προστασίας της Μπρέξιζας με ενεργούς πολίτες και τοπικούς συλλόγους, συνεχίζοντας την προσπάθεια και προτείνοντας: άμεση αποκατάσταση του ΧΑΔΑ, του ρέματος και της παραρεμάτιας περιοχής κι απόδοση της έκτασης στους πολίτες ως οικολογικού πάρκου, το οποίο μαζί με τον αρχαιολογικό χώρο και το Α&Π.Π. να αποτελέσουν μια ενότητα Πολιτισμού, αναψυχής και περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης.

Περισσότερα στο www.brexiza-net.blogspot.com

filoimoumarathon@yahoo.gr