Πόσα κηρυγμένα σύνολα αγροτικού χώρου υπάρχουν στον κατάλογο των Μνημείων και πόσα σύνθετα έργα της φύσης και του ανθρώπου; Σίγουρα μεταξύ αυτών το συγκρότημα των Βόλτων στο οροπέδιο Βουνί της Εγκλουβής Λευκάδας (υψομέτρου περίπου 900μ.) είναι ένα σπάνιο μνημειακό σύνολο στον ελλαδικό χώρο. Και είναι ακόμα πιο σημαντικό γιατί όσα από τα κτίσματά του χρησιμοποιούνται ακόμα διατηρούν την αρχική τους λειτουργία, καθώς εξακολουθεί να καλλιεργείται με τους παραδοσιακούς τρόπους η περίφημη φακή της Εγκλουβής στο οροπέδιο από τους λιγοστούς κατοίκους.

Στο ανατολικό άκρο του εκτεταμένου οροπεδίου βρίσκονται συγκεντρωμένοι περί τους 75 βόλτους και περίπου 100 αλώνια. Συγκροτήματα βόλτων με εμφανή τοιχοποιία αποτελούμενα από έναν έως τρεις θολωτούς χώρους κατασκευασμένους κατά το εκφορικό σύστημα, συνδεόμενους με αλώνι και υπαίθριους βοηθητικούς χώρους προς εξυπηρέτηση των αγροτικών δραστηριοτήτων. Πρόκειται για ισόγεια χαμηλά κτίσματα, εν μέρει ενσωματωμένα στα πρανή του εδάφους, με άριστη προσαρμογή στο γυμνό τοπίο, του οποίου ουσιαστικά αποτελούν μέρος. Αναπτύσσονται επί δύο συγκλινόντων πρανών. Στο σημείο σύγκλισης, στον αυχένα, από όπου και η πρόσβαση στο οροπέδιο από χωριό της Εγκλουβής, υπάρχει κοινόχρηστος επίπεδος χώρος, με εκκλησία, μύλο και πηγάδια, που προϋπήρχαν της Ενετοκρατίας κατά το χάρτη του Coronelli (1684).

Όλη η περιοχή των βόλτων προστατεύεται από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων. Σε απόσταση αναπνοής από το κεντρικό σημείο άρχισε η ανέγερση οικοδομής διόροφης με υπόγειο σε έδαφος με κλίση που μπορεί να σημαίνει +1,5 μ. επιπλέον ύψος μετά από την κατά νόμο διαμόρφωση τεχνητού εδάφους και με σύνολο επιφάνειας οικοδομής 408μ2.

Στο παρθένο τοπίο των Βόλτων και σε άμεση οπτική επαφή με αυτό και ιδιαίτερα με τα κεντρικά στοιχεία του, εκκλησία, μύλο, πλάτωμα με πηγάδια, το κτίσμα αυτό θα αποτελέσει το κυρίαρχο στοιχείο μέσα σε ένα σύνολο εντελώς άλλης κλίμακας και επί πλέον με χρήση που δημιουργεί ερωτήματα για τη συμβατότητά της με το συγκεκριμένο περιβάλλον (κατάστημα, γραφεία).

Απορίας άξιον είναι το γεγονός έκδοσης άδειας οικοδόμησης, καθώς προϋποθέτει εγκριτική απόφαση της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠ.ΠΟ. Ως νεώτερο μνημείο, κατά το άρθρο 6β του Ν.3028/02 έχει αρχιτεκτονική, πολεοδομική, κοινωνική, λαογραφική και εν γένει ιστορική σημασία και οφείλει να έχει την αρμόζουσα προστασία.

Το Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ αποφάσισε στις 19 Ιουλίου 2007 να προστατέψει τον μοναδικό αυτόν τόπο μην εγκρίνοντας τη μελέτη ανέγερσης της οικοδομής. Και όμως το θέμα  αποφασίστηκε να επανεξετασθεί την Τετάρτη 5 Σεπτεμβρίου 2007. Η συζήτηση αναβλήθηκε για να γίνει πρώτα αυτοψία.

MOnuMENTA